Het was tijdens de restauratie van Saaxumhuizen. Een telefoontje van de aannemer. Of ik even kon komen want dit wilde ik waarschijnlijk wel zien. De twee herenbanken waren weggehaald en er waren verticale gleuven te voorschijn gekomen. Ze zaten op de overgang van het schip naar het koor, aan beide kanten. We waren gestuit op een van de eerste bouwsporen in de kerk. De gleuven duiden op een koorafscheiding die vlak na de Reformatie is neergezet. En ondertussen al lang weer verdwenen is.
Er zijn veel meer bouwsporen gevonden. Gewelfaanzetten, aparte mannen- en vrouweningangen, dichtgezette vensters, geschilderde lambrisering in marmerimitatie, nissen. En over nissen gesproken: er was ook een heel bijzonder nisje waar we een gekleurde, geschilderde, bloemdecoratie zagen.
We hebben ook recentere bouwsporen gevonden. Bijvoorbeeld de aanwijzingen dat de toren later is aangebouwd. Of het weggesloopte kolenhok in de voorruimte. Al die sporen zijn sporen van mensen. Sporen van menselijke activiteit in dit gebouw. Zoals het verplaatsen van het liturgisch centrum na de Reformatie. Of het wegmoffelen van alle katholieke nissen achter een geschilderde lambrisering. Het terugplaatsen van de preekstoel in het koor.
En nu? Kunnen toekomstige generaties nog iets in het gebouw terugvinden van onze activiteiten in de kerk? Alle oude bouwsporen zijn weer netjes weggewerkt. Je ziet amper dat we aan het werk zijn geweest. We hebben ‘behoudend’ gerestaureerd. Alles netjes laten zitten en alleen dat wat technisch noodzakelijk was hersteld. En toch is er ook nu weer een bouwspoor toegevoegd. De wand onder de orgelgalerij is ongeveer 70 cm opgeschoven. Hiermee is de gemeenschapsruimte vergroot. Een betrekkelijk kleine ingreep. Maar wel beeldend voor de gemeenschapszin hier in Saaxumhuizen. Jarenlang heeft men hier samen acties gehouden, boeken- en rommelmarkten georganiseerd, zing-je-warm diensten gehouden. Het resultaat is een ‘woonkamer’ voor het hele dorp en de omgeving. Een plek om samen te komen.
Over 100 jaar zal men zal zeggen: “in 2012, toen menig kerk leeg kwam te staan, had het dorp Saaxumhuizen juist meer ruimte nodig om samen te komen.”
Nog een plaatje van de bovendorpel van de vrouweningang, en van een dichtgezet venster
Groninger Kerken 
Jammer dat tijdens de recente restauratie alle bouwsporen zoals het restant van een hagioscoop en de sjabloondecoratie (rode bloemen op wit pleisterwerk ) Zijn er nog gegevens over de kerk vóór de reformatie te vinden b.v. afbeelding oorspronkelijke toren , naam van de patroonheilige van de kerk (zoals van de kerk in Mensingeweer wel bewaard zijn gebleven.
Met vriendelijke groet,
Frederik van Veen
Pingback: Behoud van verval | Groninger Kerken·